Kilka dni przed otwarciem i wykładem materiały wystawy „Plebiscyt 1920 roku. Walka o polskość Warmii i Mazur” zostały przywiezione przez Dyrektora Miejskiej Publicystyki w Kętrzynie z Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Olsztynie. O tym, że w przeddzień jej otwarcia w Bibliotece rozpakowywaliśmy, rozkładaliśmy i rozstawialiśmy rolmapy pisaliśmy wcześniej. Zdjęcia z tego przedsięwzięcia również Państwu przedstawialiśmy.
Zdawaliśmy sobie sprawę, że wystawa historyczna, choćby jak najbardziej ciekawa i przedstawiona w interesujących materiałach, tudzież odnosząca się do tematyki właściwej danemu regionowi, jak w naszym przypadku do Plebiscytu na Warmii, Mazurach i Pomorzu w 1929 roku, może nie być w pełni satysfakcjonująca dla ją odwiedzających. Wobec tego na jej kętrzyński wernisaż zaproszony został z wykładem o tle historycznym Plebiscytu, głównych postaciach ówczesnej polityki Traktatu Wersalskiego dotyczącego sprawy polskiej i porządku po pierwszej wojnie światowej, Dawid Zagził – inspektor w Wieloosobowym stanowisku ds. edukacji narodowej w olsztyńskiej delegaturze IPN. Multimedialna prelekcja przez niego zaprezentowana skupiała się na relacjach Piłsudski – Dmowski, wskazując wspólne obu politykom punkty łączące w tamtych dniach Polaków przebywających w kraju i tych oddelegowanych do Paryża. Żeby zrozumieć wagę Plebiscytu inspektor dość szeroko omawiał problem granic, szczególnie północno-wschodnich nowo powstałego państwa, ale także odnosił się do roli poszczególnych regionów Polski i związanych z nimi oczekiwań rządzących krajem w stosunku do polityków wersalskich. Przedstawił przyczyny, jakie stały za ustaleniem składu delegacji na paryską konferencję pokojową, nie unikając w ten sposób dygresji w stosunku do sposobu powoływania w tamtym czasie premiera i konfigurowania stanowisk ministerialnych, z wiadomych względów (delegat na paryską konferencję) poświęcając więcej czasu Ignacemu Paderewskiemu. Oczywiście omówionych zostało wiele aspektów przed plebiscytowych i przeprowadzona krótka analiza porażki Państwa Polskiego w Plebiscycie. Wobec tego, że o tym w dość czytelny sposób, wzbogacony przedwojennymi fotografiami i zdigitalizowanymi materiałami, dowiedzieć się można z wystawy w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Kętrzynie, pracownik IPN odwoływał się do kolejnych ponumerowanych rolmap, których kolejność, zgodnie z wykładem, została zachowana przy ich rozstawianiu.
