Wśród twórców niemieckiego przełomu modernistycznego Arno Holz zajmuje pozycję wyjątkową. Jest to miejsce eksponowane zarówno ze względu na zakres i wartość dokonań literackich jak i doniosłość rozstrzygnięć teoretycznych. Jego prace literackie i teoretyczne weszły do historii literatury przede wszystkim ze względu na rolę jaką odgrywały w procesie kształtowania się dwudziestowiecznych idei artystycznych. Uznaje się go za jednego z najważniejszych autorów literatury eksperymentalnej przełomu modernistycznego i teoretyka niemieckiego naturalizmu1. On sam miał świadomość, że dokonał przełomu w literaturze, dążąc między innymi do ustalenia ścisłego jej związku z nauką, kulturą rozumianą jako system i szeroko rozumianego światopoglądu. Z tego punktu widzenia jest twórcą wyprzedzającym nowoczesność XX wieku. Dorobek urodzonego 26 kwietnia 1863 roku w Rastenburgu poety pisarza i teoretyka literatury, zróżnicowany i zważywszy jego eksperymentalny charakter, niezwykle obszerny, sytuuje Holza w gronie najbardziej znaczących postaci niemieckiej literatury. W szeregu ważnych i cenionych dzieł dramatycznych i poetyckich wyróżnia się cykl Phantasus, będący najdoskonalszą realizacją poetyckich ambicji a przy tym dziełem otwartym, które autor konsekwentnie rozbudowywał przez dziesięciolecia.
Należał do pokolenia, które dokonało antyromantycznego przełomu w kulturze niemieckiej. Urodzony w odległym mieście wschodniopruskim, lecz dorastający w Berlinie, do którego rodzice przenieśli się w 1875 roku, kiedy miał 12 lat, od początku zaangażował się w działania artystycznej awangardy. Literackie ugrupowanie Durch, w którym oprócz niego znaleźli się bracia Heinrich i Julius Hart, Johannes Schlaf, Leo Berg, Bruno Wille, Gerhart Hauptman i Wilhelm Bölsche, było główną siłą berlińskiej awangardy artystycznej i intelektualnej2, a sam Arno Holz stał się wkrótce „klejnotem w koronie niemieckiego i austriackiego Jugendstil”3. Fakt przynależności pokoleniowej może wyjaśniać, dlaczego poeta tak konsekwentnie dążył do estetycznej i artystycznej przemiany, której domagano się coraz głośniej zarówno w dziedzinie sztuki, jak i w przestrzeni społecznej. W późniejszym okresie związany był ze środowiskiem artystycznym skupionym wokół tygodnika Der Sturm, z którymi dzielił zarówno oceny rzeczywistości, jak i artystyczny radykalizm.
pobierz całość> Phantasus Arno Holza jako proba stworzenia nowego jezyka lirycznego (plik doc)
